Tin Thế Giới
1.
Trung Quốc im lặng trước việc Mỹ biểu dương sức mạnh tại Triều Tiên --- Tin nói Bắc Triều Tiên đang cầm giữ công dân Mỹ
Trong khi Trung Quốc vẫn chưa có thái độ dứt khoát về việc đối phó với vụ thử nghiệm hạt nhân lần thứ tư của Bắc Triều Tiên, Hoa Kỳ và Hàn Quốc đang ra sức tăng cường sự răn đe và các biện pháp trừng phạt nhắm vào chính phủ của ông Kim Jong Un. Thông tín viên Brian Padden của đài VOA gởi về bài tường thuật từ Seoul.
Sau khi Washington phái một máy bay ném bom B-52 có thể mang vũ khí hạt nhân bay tới bán đảo Triều Tiên hồi cuối tuần qua, quân đội hai nước đang cứu xét thêm việc biểu dương sức mạnh và gia tăng sự hiện diện của quân đội hai nước trong khu vực.
Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Hàn Quốc Kim Min-seok ngày hôm nay phát biểu như sau.
“Hoa Kỳ và Hàn Quốc đang tiếp tục có những cuộc thảo luận chặt chẽ về việc triển khai thêm những khí tài chiến lược trên bán đảo Triều Tiên.”
Phát biểu này được đưa ra trong lúc giới truyền thông đồn đoán là Washington có thể đưa tàu sân bay chạy bằng năng lượng hạt nhân USS Ronald Reagan trú đóng tại Nhật Bản đến vùng biển Triều Tiên và cũng có thể đưa đến vùng này các máy bay ném bom tàng hình B-2 và các máy bay phản lực tàng hình F-22.
Các lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc ngày hôm nay cũng được đặt trong tình trạng báo động cao.
Quân đội Mỹ có gần 30.000 binh sĩ trú đóng tại Hàn Quốc, nhưng cũng có thể nhanh chóng điều động thêm các lực lượng qui ước và các loại vũ khí, kể cả vũ khí hạt nhân, từ những căn cứ trong vùng tại Nhật Bản và đảo Guam.
Hàn Quốc và Nhật Bản cũng sử dụng đường dây nóng chung lần đầu tiên sau vụ thử nghiệm hạt nhân của Bắc Triều Tiên. Hai đồng minh quân sự của Hoa Kỳ này đang ra sức để giải toả những sự căng thẳng trong mối quan hệ song phương về hành động của Nhật Bản trong Thế Chiến Thứ Hai để có thể đối phó tốt hơn với mối đe dọa hạt nhân ngày càng tăng của Bắc Triều Tiên.
Chưa có câu trả lời từ Trung Quốc
Trái với những tiếp xúc mới đây với Washington và Tokyo, Bộ Quốc phòng Seoul cho tới nay vẫn chưa tiếp xúc được với đối tác tại Bắc Kinh.
Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Hàn Quốc Kim Min-seok cho biết.
“Vào thời điểm này, bộ Quốc phòng Trung Quốc chưa điện đàm với bất cứ nước nào. Do đó chúng tôi đã yêu cầu nói chuyện bằng điện thoại và đang chờ trả lời.”
Cuộc thử nghiệm hạt nhân mới đây của Bắc Triều Tiên đã làm tăng thêm căng thẳng với Trung Quốc, là nước cung cấp viện trợ và mậu dịch chính cho Bắc Triều Tiên. Bắc Kinh chỉ trích Bình Nhưỡng một lần nữa vi phạm lệnh cấm của Liên hiệp quốc về việc thử nghiệm hạt nhân, nhưng Trung Quốc cũng do dự trong việc ủng hộ các biện pháp chế tài mạnh mẽ hay các biện pháp quân sự có thể làm gia tăng nguy cơ xảy ra xung đột và gây bất ổn cho vùng biên giới của Trung Quốc.
Ông Shin In-kyun, một nhà phân tích về Bắc Triều Tiên thuộc Mạng lưới Quốc phòng Triều Tiên tại Seoul, nói Trung Quốc cảm thấy khó xử vì các hoạt động quân sự Hoa Kỳ-Hàn Quốc đang gia tăng trong vùng.
“Nếu Trung Quốc phản đối sự ứng phó quân sự có tính chất tự vệ của chúng tôi, mối quan hệ giữa Trung Quốc và Hàn Quốc sẽ bị đóng băng. Do đó, tôi nghĩ Trung Quốc khó lòng chứng tỏ một phản ứng như vậy với chúng tôi.”
Các biện pháp của Hàn Quốc
Bộ Thống nhất Hàn Quốc ngày hôm nay cũng ban hành các biện pháp hạn chế con số công dân nước này đến đến Khu công nghiệp chung Kaesong, nơi có khoảng 120 công ty Hàn Quốc hoạt động, sử dụng hơn 53.000 công nhân Bắc Triều Tiên.
Phát ngôn viên Bộ Thống nhất Hàn Quốc Jeong Joon-hee nói.
“Sự hạn chế này nhằm bảo đảm an toàn cho người Hàn Quốc vào lúc miền Bắc sẽ có phản ứng đối với việc Seoul tái tục chương trình phát thanh qua loa phóng thanh chống Bắc Triều Tiên tại vùng biên giới.
Một hiệp hội kinh doanh đại diện cho các công ty Hàn Quốc tại Khu Kaesong yêu cầu chính phủ Seoul đừng đóng cửa các hoạt động của họ.
Những mối căng thẳng trong vùng biên giới giữa hai miền Triều Tiên tiếp tục nằm ở mức cao vì Hàn Quốc tiếp tục sử dụng loa phóng thanh có cường độ cao đặt bên trong vùng phi quân sự để chỉ trích nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un. Năm ngoái, hai bên đã pháo kích qua lại vì những loa phóng thanh này trước khi đạt được một thỏa thuận để không khiêu khích nhau, một thỏa thuận mà Seoul nói Bình Nhưỡng đã vi phạm với cuộc thử nghiệm hạt nhân mới đây.
Có tin cho hay Bắc Triều Tiên cũng thiết lập một vài trạm loa phóng thanh cực mạnh tại vùng biên giới để lấn át chương trình phát thanh của Hàn Quốc.
Các giới chức Nhà Xanh, tức Dinh Tổng thống Hàn Quốc, hôm nay cho biết Tổng thống Park Guen-hye ngày mai sẽ đưa ra một tuyên bố và dự kiến sẽ loan báo những biện pháp trừng phạt mới nhắm vào Bắc Triều Tiên.
Nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un ngày hôm nay lập lại tuyên bố là cuộc thử nghiệm hồi tuần trước là vụ thử nghiệm một quả bom hydro thu nhỏ. Tuyên bố này bị hầu hết các chuyên gia bác bỏ vì họ cho rằng nếu là bom nhiệt hạch thì sức nổ không yếu như vậy.
Đài truyền hình nhà nước Bắc Triều Tiên KCNA đưa ra hình ảnh nhà lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim Jong Un đứng chung với hàng trăm nhà khoa học, công nhân và các giới chức tham dự cuộc thử nghiệm hạt nhân vừa qua.
KCNA nói ông Kim Jong Un chúc mừng toán này về điều mà ông gọi là “sự thành công trong vụ thử nghiệm bom hydro đầu tiên và đã tạo ra một biến cố lịch sử vĩ đại.” - VOA
***
Chính phủ Bắc Triều Tiên đã bắt giữ một công dân được nhập quốc tịch Mỹ vì tình nghi người này làm gián điệp, CNN loan tin hôm thứ Hai.
Đài truyền hình tin tức này cho biết một người đàn ông được xác định danh tính là Kim Dong Chul đang bị chính phủ Bình Nhưỡng câu lưu, và chính quyền đã cáo buộc ông ta làm gián điệp và đánh cắp bí mật nhà nước.
CNN cho biết ông Kim 60 tuổi đã sống ở Trung Quốc từ nhiều năm nay, nhưng cũng sống ở thành phố Fairfax, bang Virginia. Nếu được xác nhận, ông ta sẽ là người Mỹ đầu tiên bị giam giữ kể từ khi Bắc Triều Tiên phóng thích ba công dân Mỹ vào năm 2014.
Trong một vụ việc khác, Lim Soo Hyeon, một người Canada gốc Hàn Quốc, là mục sư trưởng tại một trong những nhà thờ lớn nhất của Canada, cho CNN biết rằng ông đã bị miền Bắc giam cầm kể từ tháng 2 năm ngoái.
Ông Lim, 60 tuổi vào thời điểm bị bắt, đã bị kết án lao động khổ sai chung thân vào tháng 12 vì âm mưu lật đổ chế độ miền Bắc.
"Tôi không phải là phu lao động, vì thế việc đó lúc đầu khá khó khăn," ông Lim trả lời CNN bằng tiếng Triều Tiên qua một thông dịch viên. "Nhưng giờ tôi đã quen với việc này."
Ông Lim được đưa vào một khách sạn ở Bình Nhưỡng cho cuộc phỏng vấn, với tóc cắt ngắn và mặc một bộ đồng phục nhà tù màu xám mang số "036" trên ngực.
|
|
2.
Chứng khoán Trung Quốc tụt giá, kéo theo các thị trường Á Châu
Sau khi hồi phục đôi chút thứ Sáu tuần trước, các thị trường chứng khoán Trung Quốc giảm giá lúc đóng cửa hôm nay, trong khi các thị trường châu Á khác cũng sụt giá trong bối cảnh có nhiều quan ngại về nền kinh tế của Trung Quốc.
Chỉ số tổng hợp Thượng Hải giảm 5,3% hôm nay sau khi giảm tới 10% tuần trước.
Trung Quốc phải đóng cửa thị trường chứng khoán hai lần tuần trước sau tình trạng bán tháo và tụt giá.
Thị trường Hong Kong giảm giá 2,8% hôm nay, còn thị trường Sydney giảm 1,2%.
Thị trường Seoul giảm 1,2% và thị trường Philippines giảm 4,4%.
Thị trường Tokyo đóng cửa nghỉ lễ, và vì thế lại càng làm gia tăng sự bất ổn của thị trường.
Tại Châu Âu, các thị trường tăng giá nhẹ trong phiên giao dịch buổi sáng, sau khi chững lại lúc mở cửa phiên giao dịch. - VOA
|
|
Tin Hoa Kỳ
3.
Bầu cử tổng thống Mỹ: Trump, Cruz tranh đua sít sao ở bang Iowa
Hai ứng cử viên tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump và Ted Cruz đang cạnh tranh sít sao về tỉ lệ ủng hộ ở bang Iowa thuộc miền trung tây của Mỹ, và có cách biện đáng kể so với tất cả những ứng cử viên khác, theo một cuộc thăm dò ý kiến của Đại học Quinnipiac.
Doanh nhân Trump dẫn đầu những ứng cử viên Đảng Cộng hòa trong cuộc khảo sát mới với tỉ lệ ủng hộ là 31%, theo sát sau đó là Cruz, thượng nghị sĩ Quốc hội Mỹ từ bang Texas, với 29%. Cách biệt này nằm trong mức sai khác 4 điểm phần trăm. Ứng cử viên gần nhất kế tiếp là Marco Rubio của Florida với 15%.
Cuộc thăm dò này có kết quả giống như cuộc thăm dò của NBC News/Wall Street Journal/Marist công bố hôm Chủ nhật, cũng cho thấy Trump và Cruz đang tranh đua sít sao ở Iowa, nhưng Cruz dẫn đầu.
Những cuộc thăm dò mới nhất cho thấy cử tri ở bang Iowa tin rằng Trump là người tốt nhất có thể lo liệu được vấn đề kinh tế, khủng bố và nhập cư bất hợp pháp. Cruz được xem là người giỏi nhất về chính sách đối ngoại và cũng được xem là người trung thực và dễ đồng cảm hơn.
Iowa là bang đầu tiên tổ chức cuộc bỏ phiếu chọn ứng cử viên cho đề cử tổng thống vào ngày 1 tháng 2. Cuộc bỏ phiếu ở New Hampshire diễn ra sau đó vào ngày 9 tháng 2.
Những cuộc thăm dò gần đây cho thấy hai ứng cử viên Đảng Dân chủ Hillary Clinton và Bernie Sanders cũng đang tranh đua sít sao ở Iowa, cũng như ở New Hampshire. - VOA
|
|
Tin Việt Nam
4.
TBT Trọng ‘ở lại thêm một năm’?
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng ‘được Bộ Chính trị đề cử’ để ở lại thêm một năm, trong phương án đệ trình ra Hội nghị Trung ương 14, theo một số nguồn tin từ Việt Nam.
Hội nghị lần thứ 14 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá XI đã khai mạc ngày 11/1, dự kiến kéo dài đến 13/1.
Nhưng trước khi bước vào Hội nghị, tại cuộc họp cuối tuần trước, 16 thành viên Bộ Chính trị đã chọn phương án giới thiệu ông Nguyễn Phú Trọng, sinh năm 1944, ở lại một năm.
Theo phương án này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang và Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng sẽ nghỉ hưu.
Ông Trọng sẽ ở lại một năm, và một tân Tổng Bí thư sẽ do Bộ Chính trị khóa mới (khóa 12) lựa chọn.
Tuy nhiên, đây chỉ mới là phương án được Bộ Chính trị đưa ra Hội nghị 14 thảo luận.
Lá phiếu của Ban Chấp hành Trung ương sẽ quyết định liệu phương án này có được chọn hay không.
‘Đặc biệt tái cử'
Phát biểu khai mạc Hội nghị ngày 11/1, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nói hội nghị này “thời gian họp không dài, nhưng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng”.
Diễn văn của ông Nguyễn Phú Trọng cho biết sau kết quả thảo luận của hội nghị 13, Tiểu ban Nhân sự và Bộ Chính trị đã “thống nhất giới thiệu nhân sự lãnh đạo chủ chốt khoá XII bao gồm các đồng chí Uỷ viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư khoá XI đủ tiêu chuẩn, điều kiện, trong độ tuổi và trường hợp ‘đặc biệt’ tái cử khoá XII”.
Ngoài ra, Tiểu ban Nhân sự và Bộ Chính trị cũng “đề nghị giới thiệu thêm một số đồng chí Uỷ viên Trung ương khoá XI thuộc trường hợp ‘đặc biệt’ tái cử khoá XII”.
Bên cạnh phương án về chức vụ Tổng Bí thư, Hội nghị 14 cũng sẽ xem xét, đề cử nhân sự cho ba chức khác trong ‘Tứ trụ’: Thủ tướng, Chủ tịch nước và Chủ tịch Quốc hội.
Đại hội XII của Đảng Cộng sản sẽ tổ chức phiên trù bị ngày 20/1 và khai mạc chính thức ngày 21/1.
Việc Đảng Cộng sản vẫn chưa quyết định xong ứng viên cho vị trí ‘Tứ trụ’ dù đã sát ngày Đại hội cho thấy sự cạnh tranh ngày càng quyết liệt của chính trường Việt Nam lần này.
Những diễn biến này cũng được giới quan sát quốc tế ghi nhận.
Tiến sỹ Jonathan London từ Đại học Thành thị Hong Kong cho rằng “tính quyết tâm của ông Nguyễn Phú Trọng” lần này đã khiến các đối thủ của ông “bị bất ngờ”.
Trước đó, trong một bài dự báo các sự kiện lớn ở châu Á năm 2016, Joshua Kurlantzick từ Hội đồng Đối ngoại (Council for Foreign Relations), một tổ chức nghiên cứu đặt ở Mỹ, viết trong dự đoán thứ 8 là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng của Việt Nam “sẽ lên làm tổng bí thư Đảng”.
Ông Kurlantzick viết rằng: “Một số nhân vật bảo thủ tức tối vì ông Dũng đã dẫn dắt Việt Nam gia nhập TPP, điều sẽ buộc Hà Nội phải tự do hóa một số doanh nghiệp nhà nước và nâng cấp quyền của người lao động...Nhờ TPP, xuất khẩu của Việt Nam sẽ tăng 37% đến năm 2025, theo một đánh giá của Viện Peterson..."
Ý kiến của GS Carl Thayer, chuyên gia nghiên cứu Việt Nam từ Úc, cũng thiên về khả năng chức tổng bí thư có thể sẽ về tay ông Nguyễn Tấn Dũng.
Tuy nhiên, những diễn biến gần sát ngày Đại hội Đảng XII cho thấy nội tình chính trị Việt Nam có thể bất ngờ hơn các dự đoán trước đây.
Còn phải chờ xem Hội nghị 14 và chính kỳ họp Đại hội XII đem lại kết quả ra sao về chức tổng bí thư. - BBC
|
|
5.
Quan hệ Mỹ-Việt 2016 trong tam giác chiến lược Mỹ-Việt-Trung
Năm 2015 được công nhận là một năm rất tốt đẹp trong quan hệ Mỹ-Việt, với việc hai bên xích lại gần nhau một cách rõ nét trong bối cảnh Trung Quốc ngày càng hung hăng thể hiện ý đồ độc chiếm Biển Đông. Với năm 2016 vừa bắt đầu, câu hỏi đặt ra là đà củng cố và tăng cường quan hệ Mỹ-Việt được thấy trong năm 2015 có sẽ được duy trì hay không?
Giới quan sát đặc biệt nêu bật ba sự kiện đánh dấu bước tăng cường quan hệ Mỹ Việt trong năm 2015: Quyết định giảm nhẹ cấm vận vũ khí sát thương đối với Việt Nam, chuyến thăm Hoa Kỳ lịch sử của Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng, được Tổng thống Mỹ Barack Obama đón tiếp tại Nhà Trắng, và việc Việt Nam gia nhập khối tự do mậu dịch Đối tác Xuyên Thái Bình Dương - TPP - do Hoa Kỳ chủ xướng.
Với năm 2016 vừa bắt đầu, câu hỏi đặt ra là đà củng cố và tăng cường quan hệ Mỹ Việt được thấy trong năm 2015 có sẽ được duy trì hay không. Ngay vào những ngày năm 2016 này, nhiều tín hiệu theo chiều hướng tích cực đã được tung ra, cho thấy là rất có khả năng quan hệ giữa Mỹ với Việt Nam nói riêng, với với khối ASEAN nói chung, sẽ được củng cố thêm.
Đối với Việt Nam, theo nhật báo Mỹ New York Times ngày 02/01/2016, thì một chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Mỹ Barack Obama ngay vào tháng 5 là một điều hoàn toàn có thể diễn ra. Còn đối với khối Đông Nam Á, thì vào ngày 15-16 tháng 2 tới đây, một Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN sẽ mở ra tại California, Hoa Kỳ.
Cho dù vậy, nhiều nhà phân tích cho rằng việc thúc đẩy thêm quan hệ Mỹ-Việt có thể sẽ gặp một số cản lực do việc Tổng thống Obama, một người rất quan tâm đến việc khôi phục vai trò quan trọng của Mỹ tại Châu Á sẽ kết thúc nhiệm kỳ 2 của mình, trong lúc cuộc chạy đua vào Nhà Trắng và lưỡng viện Quốc hội Hoa Kỳ, theo thông lệ, sẽ có tác động trì hoãn các hoạt động đối ngoại của nước Mỹ. Đó là chưa kể đến Đại Hội Đảng Cộng sản Việt Nam vào hạ tuần tháng Giêng này, sẽ bầu ra một ê kíp lãnh đạo mới, với chủ trương đối ngoại như thế nào thì chưa ai được rõ.
Để hiểu rõ thêm về triển vọng quan hệ Mỹ-Việt trong năm 2016, RFI đã đặt câu hỏi với giáo sư chính trị học Nguyễn Mạnh Hùng, trường Đại Học George Mason, tiểu bang Virginia, Hoa Kỳ.
Đối với Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, nếu không có sự cố gì nổi bật, thì quan hệ Mỹ-Việt sẽ tiếp tục chiều hướng “tăng tiến” như đã được ghi nhận trong năm 2015, cả trong lãnh vực quốc phòng lẫn kinh tế, thương mại. Ẩn số quan trọng sẽ chi phối đà phát triển đó tuy nhiên lại đến từ Việt Nam: Đó là chính sách của giới lãnh đạo mới tại Việt Nam, sẽ được cử ra nhân Đại hội Đảng lần thứ 12 trong tháng Giêng này.
Mời quý vị nghe bài phỏng vấn mà Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng đã dành cho ban Việt ngữ RFI:
Quan hệ Mỹ-Việt năm 2016: 5 điểm cần theo dõi
Nguyễn Mạnh Hùng: Trong năm 2013, Việt Nam sẽ có một dàn lãnh đạo mới.
(1) Vấn đề quan trọng nhất là cần phải theo dõi chính sách của lãnh đạo mới của Việt Nam như thế nào trong tam giác chiến lược Mỹ-Hoa-Việt.
(2) Mức độ hợp tác quốc phòng giữa hai bên đi đến đâu ? Việt Nam sẽ làm gì để gia tăng hợp tác đó, và Mỹ giúp Việt Nam tăng cường năng lực phòng thủ đến mức độ nào ? Liệu Mỹ có bỏ hoàn toàn cấm vận vũ khí hay không?
(3) Việc ký kết và thi hành Hiệp ước Đối tác Xuyên Thái Bình Dương TPP mang lại kết quả nào ? Mỹ giúp Việt Nam đến đâu ? Việt Nam cải tổ đến đâu ? Có đem đến việc giúp Việt Nam bớt lệ thuộc kinh tế vào Trung Quốc hay không?
(4) Thái độ của Việt Nam nhân cuộc họp Mỹ-ASEAN ở Sunnyland (California-Hoa Kỳ) vào tháng 02/2016 ra sao?
(5) Chuyến thăm trù liệu của ông Obama tới Việt Nam có diễn ra hay không ? Và nếu diễn ra thì kết quả đến mức độ nào?
RFI: Sự kiện tối quan trọng sẽ là chuyến thăm Việt Nam của ông Obama vào tháng 5 như báo New York Times từng tiết lộ?
Nguyễn Mạnh Hùng: Đó là một trong các sự kiện quan trọng, bởi vì kết quả chuyến thăm thể hiện sự cộng tác đến mức độ nào. Chuyến thăm chỉ là một trong những sự khác mà thôi.
RFI: Phải chăng là chuyến thăm chưa hẳn là chắc chắn 100%?
Nguyễn Mạnh Hùng : Chuyến đi đó được cả hai bên mong muốn. Nhưng không ai có thể đoán được những yếu tố có thể xẩy ra từ giờ cho đến một năm... Bên Mỹ cũng dự định như vậy, cũng quyết định đi thăm. Chuyến thăm có rất nhiều triển vọng (được thực hiện), trừ phi có điều gì khiến cho sự kiện không thể xẩy ra. Chuyến thăm cũng có thể quan trọng, nhưng cũng có thể là một chuyến thăm cuối nhiệm kỳ, như trường hợp ông Reagan đi thăm Nga vào năm 1988.
RFI: Quan hệ quốc phòng song phương liệu có được thắt chặt thêm ?
Nguyễn Mạnh Hùn: Như tôi nói ở trên, vấn đề tùy thuộc vào các nhà lãnh đạo mới của Việt Nam, nhưng nói chung, có nhiều triển vọng tăng tiến thêm. Do đó cần theo dõi xem Việt Nam làm cái gì để tăng tiến quan hệ đó, và Mỹ liệu có đi đến việc bỏ cấm vận vũ khí toàn diện cho Việt Nam hay không, và sẽ giúp Việt Nam đến mức độ nào trong việc tăng cường khả năng phòng thủ cho Việt Nam.
RFI: Về Biển Đông, Mỹ sẽ có những động thái như thế nào ?
Nguyễn Mạnh Hùng: Việc Mỹ sẽ làm gì ở Biển Đông tùy thuộc vào hai yếu tố: (a) Thái độ và chính sách của Trung Quốc; (b) Phản ứng của các quốc gia Đông Nam Á trong ASEAN. Nói chung, nếu không có gì đặc biệt xẩy ra, Mỹ sẽ tiếp tục củng cố thế lực của mình trên dãy đảo thứ nhất (first island chain), từ Guam đến eo biển Malacca, tức là vòng ngoài của Biển Đông (quốc tế gọi là Biển Nam Trung Hoa).
Điểm thứ hai là Mỹ sẽ tiếp tục tăng cường quan hệ quốc phòng với các đối tác khác, đồng thời vừa cạnh tranh, vừa cộng tác với Trung Quốc, với mục đích là cố gắng tối đa để Trung Quốc không hoàn toàn độc chiếm Biển Nam Trung Hoa, làm cản trở lưu thông trên biển.
RFI: Bầu cử Mỹ liệu có ảnh hưởng đến quan hệ Mỹ-Việt Nam và quan hệ Mỹ-ASEAN ?
Nguyễn Mạnh Hùng: Có ảnh hưởng bởi vì làm cho Mỹ phải dồn tất cả cố gắng của mình vào cuộc bầu cử đó, và bớt đi sự chú ý trên những vấn đề khác, trừ những vấn đề thật nóng cần phải giải quyết. Đó là một ảnh hưởng gây chậm trễ hay trì hoãn. Nhưng mà nhìn vào dàn lãnh đạo mới (ở Mỹ), dù ai lên, thì chính sách đối với Trung Quốc cũng đều mạnh mẽ hơn. Ông Obama thì hòa hoãn nhiều hơn.
RFI: Mới đây, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan có đòi tăng cường lực lượng Hải quân. Có thể nghĩ là đảng Cộng Hòa có quan điểm cứng rắn hơn với Trung Quốc hay không?
Nguyễn Mạnh Hùng: Không hẳn! Đảng Cộng hòa hay Dân chủ như nhau. Bà Clinton cũng vậy. đường lối và hành động từ xưa đến nay của tất cả những người đó đều cho thấy là họ sẽ mạnh dạn hơn ông Obama trong việc đối phó với Trung Quốc. Cả Dân chủ lẫn Cộng hoà!
RFI: Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-ASEAN tại Hoa Kỳ vào tháng 2 này ý nghĩa quan trọng ra sao?
Nguyễn Mạnh Hùng: Theo tôi biết – trong những tháng vừa qua mà tôi ở Singapore – thì tôi cảm thấy có cái gọi là "perception gap", tức là hai bên chưa hiểu nhau nhiều. Thì đây sẽ là cơ hội để hai bên thảo luận, thăm dò để tìm cách hiểu nhau hơn, nhất là để định rõ là hai bên có quan tâm chiến lược chung hay không, và cái nội hàm của mối quan tâm chiến lược đó là gì. Hai bên cũng cần định rõ là phải làm gì chung để đối phó với Trung Quốc? ASEAN đóng góp đến đâu, Mỹ đóng góp đến đâu trong cái quan tâm chiến lược chung đó?
RFI: Quan hệ đối tác chiến lược Mỹ-ASEAN ký kết cuối năm ngoái có thực chất hay chỉ là vấn đề hình thức?
Nguyễn Mạnh Hùng: Hình thức thì cũng có, nhưng thể hiện việc Mỹ và ASEAN đã có thêm một bước tiến trong việc tạo ra quan hệ đối tác đó. Về phía ASEAN, tôi nghĩ rằng một đằng họ muốn Mỹ can thiệp rất nhiều, một đằng khác thì họ lại không muốn Mỹ và Trung Quốc đụng độ với nhau. Giữa hai bên còn hiểu lầm nhau nhiều.
Theo tôi, trở ngại chính cho sự cộng tác ở hai bên bờ đại dương là sự chia rẽ của ASEAN và thái độ ỡm ờ của một số quốc gia đối với Trung Quốc... Trước kia, ASEAN thường nói đến khái niệm "ASEAN unity", tức là Đoàn kết ASEAN, hay "ASEAN centrality", tức là vai trò trung tâm của ASEAN trong bang giao giữa Mỹ và Trung Quốc, để bảo đảm an ninh cho vùng Thái Bình Dương...
Nhưng vì chia rẽ với nhau, ASEAN đã không giúp cho Phi Luật Tân (Philippines) vào năm 2012 (khi Trung Quốc giành quyền kiểm soát bãi cạn Scaborough Shoal), khiến Philippines thất vọng, và thay vì có một chính sách tập thể gọi là "collective policy", nhiều nước đã đi tìm giải pháp cá nhân. ASEAN mỗi nước một kiểu!
Ví dụ như Philippines, đã tìm giải pháp cá nhân với Mỹ. Trong khi đại đa số quốc gia ASEAN muốn trở thành trái đệm, trung lập giữa Mỹ và Trung Quốc, thì Philippines rõ ràng là đã tìm cách tăng cường quan hệ quốc phòng với Mỹ, và cho phép Mỹ sử dụng một số căn cứ quân sự trong nước.
Trường hợp thứ hai là Nam Dương (Indonesia). Là nước lớn nhất trong ASEAN, đáng lẽ Indonesia phải đứng ra lãnh đạo khối. Nhưng vì thấy khối này vừa yếu, vừa chia rẽ, Indonesia chẳng muốn thế nữa mà đã tách ra chơi riêng, với chính sách gọi là "hậu ASEAN (Post ASEAN policy)"
Indonesia muốn tạo ra cái gọi là "tứ trụ Á châu (Asian fulcrum of four)... gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ và Indonesia trong vai trò là cường quốc hàng hải. Tức là Indonesia muốn xếp hàng với các ông lớn, và bỏ mấy ông bé (trong ASEAN). Đó là một quan điểm rất nguy hiểm, và điều đó đã khiến cho các nước khác ở Á châu có phản ứng và nước nào cũng tìm cách riêng.
Ví dụ như Mã Lai Á (Malaysia), từ lâu rất lờ mờ trong chính sách đối với Trung Quốc, tại vì có quyền lợi một phần nào đó ở Biển Đông nhưng không lớn lắm. Thế nhưng gần đây chúng ta thấy Bộ trưởng Quốc phòng Malaysia bên cạnh Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ash Carter trên một hàng không mẫu hạm Mỹ, soái hạm của chiếc tàu đã đi vào vùng hòn đảo nhân tạo của Trung Quốc.
Riêng sự hiện diện đó của Malaysia bên ông Carter lúc ông tuyên bố "bay bất cứ chỗ nào, đến bất cữ chỗ nào", cũng là biểu tượng của một sự ủng hộ thêm, và nhất là lúc ấy, Malaysia là Chủ tịch ASEAN.
Còn Singapore thì rất khôn khéo. Singapore đã cho Mỹ có tàu chiến đóng ở hải cảng Changi - “on the rotational basis”, tức là cứ đi ra đi vào – nhưng nói tóm lại là thường xuyên có mặt ở đó. Bây giờ, Singapore thêm nữa : Mã Lai đã bằng lòng cho Mỹ dùng phi cơ do thám cất cánh từ Mã Lai, và Singapore cũng bắt đầu bằng lòng chuyện đó.
Tóm lại, các nước trên thấy rằng cả khối không đoàn kết với nhau, nhất là trong vấn đề biển với Trung Quốc, các nước lại có quyền lợi khác nhau, cho nên họ làm như vậy. Thế thì sự chia rẽ trong ASEAN cũng tạo ra khó khăn cho Mỹ, khiến Mỹ dè dặt trong việc hoàn toàn ủng hộ ASEAN, và ảnh hưởng đến hiệu quả của hậu thuẫn Mỹ đối với các quốc gia này.
RFI : Nhìn chung, quan hệ Mỹ-Việt năm 2016 sẽ như thế nào?
Nguyễn Mạnh Hùng : Quan hệ sẽ tiếp tục được tăng cường, nhưng đến mức độ nào thù tùy thuộc thái độ và khả năng của các lãnh đạo mới của Việt Nam. Nếu họ đoàn kết với nhau và có khả năng, thì sẽ có những chính sách bạo hơn. Còn nếu họ không đoàn kết với nhau, và sức mạnh nội tại của Việt Nam không cao, thì chính sách của họ sẽ rón rén hơn, và như vậy, sẽ ảnh hưởng đến bang giao Mỹ-Việt.
RFI : Xin thành thật cảm ơn Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng, Đại học George Mason, Hoa Kỳ. - RFI
|
|
6.
TQ: 'Đã báo cho VN trước vụ bay thử'
Trung Quốc tuyên bố đã thông báo trước cho Việt Nam về các chuyến bay thử đến Đá Chữ Thập ở quần đảo Trường Sa, nhưng Việt Nam không hồi âm.
Bộ Ngoại giao Việt Nam đã phản đối máy bay dân sự Trung Quốc vài lần thử nghiệm hạ cánh trên Đá Chữ Thập, nơi có đường băng mà Việt Nam nói là Trung Quốc xây dựng phi pháp.
Ngoài ra, ngày 8/1 Cục Hàng không Việt Nam gửi thông báo cho Tổ chức hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) nói Trung Quốc đã thực hiện 46 chuyến bay vào vùng thông báo bay Hồ Chí Minh (FIR Hồ Chí Minh) để tới đá Chữ Thập.
Việt Nam và Trung Quốc cùng nhận chủ quyền tại khu vực này.
Cục Hàng không Việt Nam nói diễn biến này “uy hiếp an toàn bay vùng thông báo bay Hồ Chí Minh”.
Ngày 11/1, người phát ngôn Trung Quốc Hồng Lỗi bác bỏ phản đối của Việt Nam.
Ông Hồng nói ngày 28/12/2015, Trung tâm thử nghiệm bay hàng không dân dụng Trung Quốc đã thông báo với Nhà đương cục quản lý khu vực bay Thành phố Hồ Chí Minh các thông tin kỹ thuật cụ thể như kế hoạch bay và đường bay thử nghiệm theo quy định hữu quan và thông lệ quốc tế, nhưng “không nhận được bất cứ sự phản hồi nào”.
Theo ông Hồng, ngày 30/12, Trung Quốc cũng “giải thích rõ cho cơ quan ngoại giao Việt Nam”.
Hiện chính phủ Việt Nam chưa lên tiếng về cáo buộc của Trung Quốc.
Trước đó, thông báo của Cục Hàng không Việt Nam nói từ ngày 1 đến 8/1, Trung Quốc đã thực hiện 46 chuyến bay vào vùng thông báo bay Hồ Chí Minh để tới Đá Chữ Thập.
Việt Nam cũng tuyên bố từ 28/12/2015, các cơ quan quản lý bay của Việt Nam không nhận được bất kỳ thông báo bay nào của phía Trung Quốc liên quan đến hoạt động bay đến Đá Chữ Thập. - BBC
No comments:
Post a Comment