Tin Cập Nhật Thứ Hai 28/11

Tin Thế Giới

1.

Trung Quốc làm lễ tưởng niệm tử sỹ Hoàng Sa -- Trường Sa: Giải mã 5 loại công trình TQ đã xây --- TQ phản đối Singapore hợp tác quân sự với Đài Loan --- Chiến đấu cơ TQ lại bay ngang eo biển nam Nhật Bản

Tư lệnh hải quân Trung Quốc Ngô Thắng Lợi hôm 25/11 vừa tới tham dự lễ tưởng niệm tử sỹ trận đánh tháng 1/1974 với hải quân Việt Nam Cộng hòa để chiếm Hoàng Sa mà nước này gọi là Tây Sa.

Nhân dân Nhật báo đăng video clip chiếu hình Tư lệnh Ngô mặc quân phục tới đặt vòng hoa trước đài tưởng niệm 18 lính Trung Quốc đã thiệt mạng trong trận hải chiến.

Lễ tưởng niệm hôm 25/11 cũng diễn ra với nhiều nghi thức trang nghiêm, theo báo Trung Quốc.

Đài tưởng niệm này đặt trên đảo Quang Hòa thuộc Hoàng Sa, mà sau trận đánh năm 1974 Trung Quốc đã chiếm hoàn toàn.

Trong trận hải chiến tàn khốc, Việt Nam Cộng hòa mất 74 chiến sỹ.

Hiện ở Việt Nam bắt đầu có kêu gọi vinh danh các tử sỹ VNCH cùng những liệt sỹ khác đã "hy sinh vì Tổ quốc" tuy nhiên vẫn là hoạt động tự phát.

Hôm 17/1/2016 ở đảo Lý Sơn Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam và chính quyền địa phương đã tổ chức lễ đặt viên đá khởi công Khu tưởng niệm Nghĩa sỹ Hoàng Sa, trong đó có các chiến sỹ VNCH.

'Sư đoàn Tây Sa'

Các phương tiện tuyên truyền của Trung Quốc cho tới nay vẫn nói rằng trận hải chiến Tây Sa (Hoàng Sa) là nhằm đánh đuổi hải quân VNCH "chiếm đóng trái phép" đảo của Trung Quốc.

Nhân dân Nhật báo hôm 25/11 viết hải quân Trung Quốc đã "giành chiến thắng, đánh chìm một tàu và phá hỏng ba tàu chiến của quân đội miền Nam Việt Nam".

Nhân dịp này, các báo Trung Quốc đăng nhiều thông tin về 'sư đoàn Tây Sa', đã được hình thành từ tháng 6/2012 trên quần đảo này.

Sau một thời gian im ắng, sư đoàn này được nói đã hoạt động mạnh, trong bốn năm qua đã đánh đuổi hàng trăm "tàu bè nước ngoài vi phạm vùng biển chủ quyền của Trung Quốc". - BBC

***

Một bệnh viện mới, ba phi đạo dài 3.000 mét, năm ngọn hải đăng, một vùng phủ sóng viễn thông 4G ở mức 100%... Trong thời gian qua, Trung Quốc đã đầu tư hàng chục tỷ nhân dân tệ vào việc xây dựng và mở rộng cơ sở hạ tầng trên các đảo nhân tạo mà họ bồi đắp tại vùng quần đảo Trường Sa. Mục tiêu của Bắc Kinh rất hiển nhiên : củng cố quyền kiểm soát trên toàn bộ Biển Đông thông qua các tiền đồn cách xa lục địa Trung Quốc cả ngàn cây số.

Trong bài phân tích mang tựa đề « Trung Quốc củng cố các vị trí trên Biển Đông », đăng ngày 24/11/2016 trên trang web East Pendulum, chuyên gia Pháp Henri Kenhmann đã giải mã ý đồ của Bắc Kinh qua việc xây dựng 5 loại công trình khác nhau trên các đảo đá Chữ Thập (Fiery Cross), Xu Bi (Subi), Vành Khăn (Mischief), Gạc Ma (Johnson South), Châu Viên (Cuarteron), Ga Ven (Gaven) và Tư Nghĩa (Hughes). Dưới vỏ bọc dân sự, đây là những cơ sở được dùng vào mục tiêu quân sự, phục vụ đắc lực cho các lực lượng võ trang mà Trung Quốc đã triển khai để khống chế Biển Đông.

Cơ sở y tế đủ sức hỗ trợ các đơn vị quân đội

Tác giả bài viết ghi nhận trước tiên hết sự kiện là kể từ tháng Bảy vừa qua, một bệnh viện thuộc lớp 2A rộng 16.000 mét vuông với hơn 100 giường đã được khánh thành trên Đá Chữ Thập, thực thể lớn thứ ba trong quần đảo Trường Sa, hiện đã được bồi đắp thành một hòn đảo có diện tích 2,8 cây số vuông.

Công việc xây dựng đã bắt đầu vào tháng Mười năm 2015 và được hoàn tất trong vỏn vẹn 8 tháng. Một đội ngũ y tế khoảng 50 người, đảm bảo hoạt động của bệnh viện, đã đón nhận hơn 1000 bệnh nhân và thực hiện được khoảng một trăm cuộc giải phẫu cho đến nay.

Tháng ba vừa qua, một máy bay tuần tra trên biển của Hải Quân Trung Quốc đã phải gián đoạn nhiệm vụ và đáp khẩn cấp xuống Đá Chữ Thập để sơ tán một người lính công tác trên một hòn đảo nhưng bị bệnh rất nặng về đất liền.

Bệnh viện trên Đá Chữ Thập sẽ giúp Trung Quốc có thêm hỗ trợ y tế tại khu vực xa xôi hẻo lánh này của thế giới - cho các đơn vị quân đội đồn trú trên các hòn đảo khác nhau dưới quyền kiểm soát của Trung Quốc, hay là thường dân được cử đến làm việc tại khu vực cách lục địa Trung Quốc hơn 1 000 km.

Một phóng sự của đài truyền hình Trung Quốc CCTV cho thấy là bệnh viện này được trang bị khá tốt đối với một cơ sở có quy mô như vậy. Và rõ ràng là sự hiện diện của một cơ sở hạ tầng y tế trong vùng này của Biển Đông, sẽ cung cấp một lợi thế chiến thuật không thể xem thường cho quân đội Trung Quốc nếu xẩy ra chiến tranh.

Năm ngọn hải đăng để xác lập quyền sở hữu của Trung Quốc

Ngoài bệnh viện, năm ngọn hải đăng cũng đã được khánh thành trên năm đảo lớn nhất của Trung Quốc tại quần đảo Trường Sa : Xu Bi, Vành Khăn, Chữ Thập, Gạc Ma và Châu Viên, đều là đảo nhân tạo.

Theo truyền thông Trung Quốc, những ngọn hải đăng này cao hơn 50 mét, có tầm chiếu xa ra tới 20 hải lý. Tất cả đều được trang bị hệ thống giám sát AIS để theo dõi vị trí tàu thuyền qua lại gần đó.

Bên cạnh chức năng phục vụ hàng hải, các hải đăng cũng là một biểu tượng tâm lý quan trọng để nhắc nhở tàu bè qua lại khu vực về sự hiện diện thường trực của Trung Quốc tại tuyến đường biển chiến lược quan trọng này.

Hệ thống cơ sở lọc nước ngọt

Ngoài công việc xây dựng cơ sở y tế và hỗ trợ hàng hải, Bắc Kinh đã quan tâm đến một yếu tố quan trọng hơn là nguồn nước ngọt. Vào đỉnh điểm của công việc bồi đắp các đảo ở Trường Sa, có đến hơn 20.000 người có mặt tại chỗ, nước ngọt luôn luôn là một vấn đề, nhất là khi hầu như không có hòn đảo trong tay Trung Quốc ở Biển Đông là có nguồn nước ngầm uống được.

Để khắc phục tình trạng đó, Bắc Kinh đã áp dụng nhiều giải pháp. Ngoài việc thường xuyên chở nước từ đất liền ra các đảo, việc hứng nước mưa và tái xử lý nước đã kinh qua sử dụng là nguồn cung cấp chính cho các nhu cầu vệ sinh và lao động.

Kể từ năm 2013, chính phủ Trung Quốc đã lần lượt cho vận hành các nhà máy khử muối trên tất cả các đảo, với những công suất khác nhau, từ một vài tấn đến vài ngàn tấn mỗi ngày, tùy thuộc vào kích thước của các hòn đảo và « dân số » tại chỗ... Được nói đến nhiều là nhà máy trên đảo Phú Lâm (Hoàng Sa) - thành phố lớn nhất và căn cứ quân sự lớn nhất của Trung Quốc ở Biển Đông.

Tạo dựng cả một hệ sinh thái xanh

Không còn phải lo về nước ngọt nữa, Trung Quốc hiện muốn đi xa hơn và đang nỗ lực « tái tạo » một hệ sinh thái xanh trên các đảo ở Biển Đông, vốn dĩ là những nơi hoang sơ, khô cằn.

Trên « đảo » Xu Bi chẳng hạn, đã có hơn một triệu loại cây cỏ khác nhau do Viện Hàn Lâm Khoa Học Trung Quốc lựa chọn cẩn thận, được chuyển đến trồng tại chỗ, vừa để chống sói mòn và giảm hàm lượng muối trong cát, vừa để cung cấp thực phẩm tươi cho « cư dân » địa phương và thu hút các loài chim. 

Mục tiêu công việc này chính là nhằm cấu tạo một môi trường nơi mà con người có thể sinh sống lâu dài. Phóng sự của đài CCTV cho thấy rằng những hòn đảo đó, dù được bồi đắp lên một cách nhân tạo, nhưng có lẽ là nơi « xanh » nhất ở Trung Quốc – với tất cả các khí thải độc hại đều được kiểm soát và tất cả các chất thải đều được tái chế một cách tối đa. 

Ngoài ra còn có những công trình khác như các phi đạo dài và màng lưới viễn thông, đã được phân tích rộng rãi... 

Một chiến lược lấn chiếm lâu dài bất khả đối phó

Với các công trình có thể coi là « dời non lấp biển » kể trên, Trung Quốc đang từ từ áp đặt ý muốn của họ trên khu vực này của Biển Đông, mà không cần đến việc tấn công quân sự vào các đảo khác trong tay các nước láng giềng.

Trong quần đảo Trường Sa, Việt Nam và Malaysia là hai nước kiểm soát hầu hết các rạn san hô, nhưng những bãi cạn mà Trung Quốc chiếm cứ từ gần 40 năm nay chính là những thực thể có giá trị nhất cả về địa chất lẫn địa lý. Vị trí và cấu tạo của các rạn san hô trong tay Bắc Kinh có tiềm năng lớn để phát triển trong tương lai.

Cần ghi nhận rằng, cách làm từ từ nhưng cũng rất tốn kém của Trung Quốc tại Biển Đông sẽ có ảnh hưởng lâu dài và tai hại đối với các nước láng giềng khác, bởi vì cách đó không thể bị bắt chước, cũng như không thể bị ngăn chặn, trừ phi dựa vào các hoạt động quân sự ngay từ đầu với những hậu quả khôn lường và không thể gánh chịu được.

Tuy nhiên, theo tác giả bài viết, nghịch lý lại là phương pháp đó dẫu sao vẫn « xây dựng » hơn việc phái một vài chiến hạm đến nơi để bảo vệ quyền « tự do hàng hải » vốn chưa hề bị các nước có liên quan nào vi phạm. - RFI

***

Sau vụ chiếc tàu chở nhiều xe vận tải và thiết bị quân sự, trên đường từ Đài Loan trở về Singapore bị tạm giữ ở Hồng Kông trong tuần trước, chính quyền Bắc Kinh vào hôm nay, 28/11/2016, đã phản đối Singapore hợp tác quân sự với Đài Loan, mà Trung Quốc coi là một tỉnh của Hoa lục.

Theo AFP, phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc Cảng Sảng (Geng Shuang), nói với các nhà báo tại Bắc Kinh là Trung Quốc phản đối « mọi hình thức trao đổi với Đài Loan, kể cả trao đổi và hợp tác quân sự » và yêu cầu Singapore « tôn trọng nguyên tắc một nước Trung Hoa ».

Theo bộ Quốc Phòng Singapore, một chiếc tàu chở các xe vận tải quân sự và các thiết bị quốc phòng khác của Singapore đã bị giữ lại tại Hồng Kông từ thứ Tư, 23/11, theo yêu cầu khám xét của hải quan. Đây là các xe vận tải quân sự mà quân đội Singapore sử dụng trong các cuộc luyện tập ở nước ngoài.

Theo báo chí Hồng Kông, quân đội Singapore đã luyện tập ở Đài Loan và sau đó, đưa các phương tiện quân sự này về nước.

Năm 1974, Singapore và Đài Loan đã ký thỏa thuận « Project Starlight », theo đó, mỗi năm, Singapore có thể đưa tới 15 ngàn binh sĩ tới Đài Loan để luyện tập với quân đội của Đài Bắc. Trong những năm gần đây, Singapore lại có quan hệ quân sự chặt chẽ với Bắc Kinh. Năm 2014, quân đội Trung Quốc và Singapore tổ chức tập trận chung.

Hoàn Cầu Thời Báo, hôm nay, cho rằng thật là phi lý khi Singapore duy trì trao đổi hợp tác quân sự với Đài Loan kể từ khi Singapore thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc năm 1990. Tờ báo cáo buộc Singapore là « giả dối » và đe dọa là các biện pháp trừng phạt sẽ gây "ảnh hưởng nặng nề đối với nền kinh tế Singapore". - RFI

***

Bộ Quốc Phòng Nhật Bản vừa xác nhận : Không Quân Trung Quốc vừa cho chiến đấu cơ và oanh tạc cơ bay ngang một eo biển trọng yếu ở miền nam Nhật Bản để ra Thái Bình Dương, buộc Tokyo phải điều máy bay chiến đấu đến nơi sẵn sàng can thiệp. Vụ việc xẩy ra hôm 25/11/2016, nhưng đến hôm 28/11 mới được tờ Japan Times loan báo.

Theo nguồn tin trên, đã có tổng cộng 6 chiếc máy bay Trung Quốc bay ngang eo biển nằm giữa hai đảo Okinawa và Miyako. Bộ Quốc Phòng Nhật Bản ghi nhận hai oanh tạc cơ chiến lược H-6 và hai chiếc phi cơ do thám bay theo hướng tây-bắc, từ Thái Bình Dương đến Biển Hoa Đông, và hai chiến đấu cơ Su-30 bay theo chiều ngược lại, nhưng khi đến gần eo biển Miyako, các máy bay này đã quay đầu đi theo hướng của bốn phi cơ kia bay đến Biển Hoa Đông.

Mặc dù phi cơ Trung Quốc chỉ bay trên không phận quốc tế, không vi phạm không phận Nhật Bản, tuy nhiên Tokyo đã cho tiêm kích cất cánh để sẵn sàng ứng chiến, vì khu vực chiến đấu cơ Trung Quốc bay ngang là một vùng nhạy cảm về mặt chính trị.

Đây là lần thứ hai từ tháng 9 mà Không Quân Trung Quốc cho phi cơ bay ngang vùng này. Lần trước Trung Quốc đã huy động một nhóm gồm ít nhất 8 phi cơ.

Theo các nhà quan sát, động thái của Trung Quốc rõ ràng mang tính chất thị uy, trong bối cảnh vào đúng hôm 26/11, Trung Quốc và Nhật Bản tiến hành vòng đàm phán thứ 6 – từng bị đình hoãn - về cơ chế liên lạc trên biển nhằm ngăn chặn các vụ đụng độ giữa máy bay và tàu thuyền của hai nước.

Việc áp dụng các cơ chế này đã bị tạm dừng kể từ khi Nhật Bản mặc nhiên quốc hữu hóa quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông vào năm 2012. Đây là quần đảo do Nhật Bản kiểm soát, nhưng bị Trung Quốc đòi chủ quyền.

Giữa tháng 9 vừa qua, Không Quân Trung Quốc cho biết sẽ « thường xuyên » tiến hành các cuộc tập trận bay qua khu vực chiến lược gọi là « chuỗi đảo thứ nhất » - cửa ngõ vào Thái Bình Dương từ phía tây, bao gồm quần đảo Ryukyu của Nhật Bản và Đài Loan. - RFI

|

|

2.

Ông Paul Nuttall được bầu làm lãnh đạo đảng UKIP

Paul Nuttall vừa được bầu làm lãnh đạo đảng cánh hữu Anh quốc UKIP (UK Independence Party - Đảng Độc lập) thay cho Nigel Farage. 

Nghị sĩ Quốc hội Châu Âu 39 tuổi, người đã làm phó lãnh đạo đảng này trong sáu năm, giành được 62.6% sự ủng hộ của các đảng viên. 

Ông hứa sẽ "làm nước Anh là một cường quốc trở lại" ("put the great back into Britain") và bắt chính phủ phải "cho chúng ta một Brexit thực sự".

Ông Nuttall đánh bại cựu lãnh đạo UKIP khác, bà Suzanne Evans và cựu chiến binh John Rees-Evans. 

Đây là lần thứ hai UKIP có cuộc bầu cử lãnh đạo trong năm nay. Trong lần bầu cử trước, bà Diane James thắng cử và từ chức chỉ 18 ngày sau khi đảm nhận vị trí này. 

Trong bài diễn văn nhậm chức, Ông Nuttall, một cựu giảng viên sử học đã từng chơi đá bóng cho đội Tranmere Rovers khi còn nhỏ, nói: "Đất nước này cần một đảng UKIP vững mạnh hơn bao giờ hết. Nếu UKIP trở thành một thế lực tranh cử, sẽ có lực đẩy bà Theresa May và chính phủ của bà để cho chúng ta một Brexit thực sự."

Ông nói thêm: "Tôi muốn thay thế đảng Lao động và làm UKIP trở thành tiếng nói yêu nước của những người lao động."

Trả lời phỏng vấn trên chương trình Daily Politics của BBC Two, ông Nuttall nói đảng UKIP sẽ "nói tiếng nói của những người lao động ...chúng tôi sẽ chuyển vào những vùng Đảng Lao động đã bỏ rơi". Ông nói lãnh đạo đảng Lao động Jeremy Corbyn, John McDonnell và Diane Abbott là những người nằm trong "nhóm ở Islington ở Bắc London". 

Ông nói: "Chúng tôi sẽ tập trung vào các vấn đề thực sự quan trọng cho những người ở tầng lớp lao động: đó là nhập cư, tội phạm, quốc phòng, viện trợ quốc tế, để đảm bảo người dân Anh khi đi xin việc sẽ được xem xét trước". 

Ông Nuttall, sinh tại Bootle, Merseyside và đã làm phó lãnh đạo UKIP từ 2010 đến tháng 9 năm nay, giành được 9,622 votes. Bà Evans đứng thứ hai với 2.973 phiếu (19.3%) và ông Rees-Evans đứng thứ ba với 2.775 phiếu (18.1%). 

Norman Smith, biên tập viên chính trị của BBC:

Đây là một chiến thắng đáng kể cho Paul Nuttall. Ông đã vận động các đảng viên UKIP ông là người duy nhất có khả năng đoàn kết đảng và hàn gắn chia rẽ. Giờ đây chiến thắng áp đảo của ông cho ông cương vị để làm điều đó. 

Chủ trương của ông khác với Nigel Farage, người tập trung vào vận động những người ủng hộ đảng Bảo thủ. Ông Nuttall muốn UKIP trở thành tiếng nói đích thực của giai cấp lao động bằng việc bàn thảo các vấn đề mà đảng Lao động khó tiếp cận với cử tri. 

Không phải ngẫu nhiên mà ông giành một đoạn dài trong bài phát biểu của mình để chỉ trích Jeremy Corbyn và đồng minh của ông này. Đánh bại đảng Lao động ở miền Bắc nước Anh sẽ là một thử thách lớn - và chúng ta sẽ xem chiến lược này có được sự đồng thuận của phe cánh hữu trong đảng UKIP không, nhưng điều đó không phải là không thể làm được, như đảng Quốc gia Scotland (SNP) đã từng làm ở Scotland. 

Nhưng trước tiên ông ta phải đối đầu với những xung khắc cá nhân và bất đồng ý kiến nghiêm trọng trong đảng này. Ít ra ông cũng được an ủi là ông Farage nhất mực sẽ không làm giật dây từ đằng sau. 

UKIP đã gặp nhiều sóng gió vì bất đồng giữa các lãnh đạo đảng trong suốt mùa hè, và kết quả là một số người đã rời đảng. 

Nhưng ông Nuttall, một nghị sĩ Quốc hội Châu Âu cho Tây Bắc nước Anh, đã nói, dưới sự lãnh đạo của mình "sẽ chỉ có một tôn chỉ - đó là đoàn kết - vì chỉ có đoàn kết mới mang đến thành công". 

Động thái đầu tiên của ông Nuttall với tư cách lãnh đạo UKIP là bổ nhiệm ông Peter Whittle, nghị sĩ vùng London làm phó cho ông. Ông cũng mời ông Farage làm đồng chủ tịch danh dự của UKIP. 

Ông Paul Oakden sẽ tiếp tục giữ chức chủ tịch đảng, còn nghị sĩ Quốc hội Châu Âu, ông Patrick O'Flynn - một đồng minh thân cận của bà Suzanne Evans, đối thủ tranh chức lãnh đạo đảng - sẽ làm trưởng cố vấn chính trị.

Ông Douglas Carswell, nghị sĩ Anh quốc duy nhất của UKIP, viết trên Twitter: "Rất vui và phấn khởi vì lãnh đạo mới của UKIP Paul Nuttall thắng cử- định hướng chiến lược mới rõ ràng!". 

Nhưng ông Jon Trickett MP, điều phối viên chiến dịch quốc gia của đảng Lao động, nói ông Nuttall ủng hộ tư nhân hóa Dịch vụ Y tế Quốc gia (NHS). "Mỗi phiếu bầu cho UKIP là một phiếu bầu chống lại dịch vụ y tế quốc gia". 

Lãnh đạo đảng Dân chủ cộng hòa Tim Farron dự đoàn ông Farage sẽ "quay trở lại vị trí lãnh đạo đảng này vài tuần sau khi nạp năng lượng ở Mỹ. UKIP không đại diện cho nước Anh và quan điểm chính trị gây chia rẽ của họ là mối đe dọa lên bản chất và sự hòa đồng của xã hội chúng ta.", ông nói thêm. 

Phát biểu trước khi có công bố ông Nuttall lên chức lãnh đạo đảng, ông Farage nói ông có "cảm giác đã từng trải qua" vì đảng vừa này có cuộc bầu cử lãnh đạo hồi tháng Chín. 

UKIP đã chuyển "tâm điểm trọng lực chính trị" ở Anh và đã trở thành nguồn cảm hứng không những cho những người nghi ngại EU trên khắp châu Âu mà còn cho chiến dịch tranh cử tổng thống thành công của ông Donald Trump ở Mỹ. - BBC

|

|

3.

Tranh cử tổng thống Pháp 2017, François Fillon đại diện phe hữu --- François Fillon thân Nga, Angela Merkel lo ngại

Cánh hữu truyền thống của Pháp đã chọn xong ứng cử viên tổng thống. Trong vòng 2 cuộc bầu sơ bộ ngày 27/11/2016, François Fillon nhân vật có lập trường thiên hữu nhất trong đảng « Những người Cộng Hoà » đã về nhất với 66,5% phiếu. Đối thủ phe ôn hoà Alain Juppé chỉ được 33,5%.

François Fillon, 62 tuổi, thủ tướng Pháp trong suốt nhiệm kỳ của tổng thống Nicolas Sarkozy 2007-2012 sẽ là ứng cử viên của cánh hữu Pháp trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 5/2017 và sẽ có nhiều cơ may là chủ nhân mới của điện Elysée.

Trong vòng hai bầu sơ bộ, dân biểu Paris đã giành được gấp đôi số phiếu, trong tổng số hơn 4,2 triệu cử tri tham dự so với thị trưởng Bordeaux.

Vào lúc 22 giờ đêm, hai đối thủ đã gặp nhau tại trụ sở của ủy ban đặc trách tổ chức bầu sơ bộ để bắt tay biểu hiện tinh thần « tập hợp đoàn kết » sau một chiến dịch tranh cử nội bộ khá gay gắt.

Nhà « vô địch » của phe hữu cộng hoà đã dành những lời lẽ nhã nhặn cho hai đối thủ nặng ký nhất là cựu tổng thống Nicolas Sarkozy, bất ngờ bị loại ở vòng một, và cựu thủ tướng AlainJuppé, thua ở vòng hai.

Trong bối cảnh chỉ còn 6 tháng là bầu cử tổng thống, François Fillon với những chủ trương cải cách kinh tế, xã hội « cực kỳ tự do » theo mô hình cánh hữu bảo thủ Anh trong hai thập niên 1980 - 1990 tuyên bố, ông « cần tất cả mọi người » để chiến thắng cánh tả và chận đường phe cực hữu.

Cương lĩnh tranh cử đề ra một số cải cách hứa hẹn nhiều đau đớn : hủy bỏ 500.000 việc làm trong lĩnh vực công, tăng thuế TVA, bỏ luật lao động 35 giờ mỗi tuần, tăng tuổi về hưu từ 62 lên 65… - RFI

***

Viễn cảnh François Fillon đắc cử tổng thống Pháp gây ra nhiều lo lắng tại Berlin. Những chủ trương cải cách kinh tế bằng liều thuốc đắng của ứng cử viên cánh hữu Pháp thích hợp với Đức nhưng lập trường thân Nga của ông sẽ làm cho thủ tướng Angela Merkel không được an tâm, theo phân tích của chính khách và chuyên gia Đức.

Theo nhận định của AFP, tin cựu thủ tướng Pháp François Fillon loại đối thủ Alain Juppé trong vòng bầu chọn sơ bộ, thay mặt cánh hữu tranh ghế tổng thống 2017, đã làm cho Berlin vừa nhẹ nhõm, nhưng cũng vừa lo âu.

Thở phào vì Pháp là đồng minh số một của Đức trong Liên Hiệp Châu Âu trong bối cảnh khắp nơi phe dân túy co cụm và cực hữu bài ngoại trổi dậy. « Bất cứ nhân vật nào đắc cử tổng thống Pháp, trừ Marine Le Pen, chủ tịch Mặt Trận Quốc Gia, đều là tin vui đối với chính phủ Đức ». Người đưa ra nhận xét này là Stefani Weiss, nhà phân tích chính trị thuộc viện Bertelsmann.

Trong bối cảnh trên chính trường Pháp, đảng Xã Hội nói riêng và phe tả nói chung bị phân hóa trầm trọng, ông François Fillon, với tài năng lật ngược thế cờ, được chứng tỏ qua bầu cử sơ bộ, sẽ có nhiều xác suất vào điện Elysée trong năm tới.

Kinh tế : "Ja"

Những lời hứa cải cách kinh tế, quyết tâm giảm chi phí Nhà nước, nới lỏng luật lao động rất được nhiều bộ trưởng Đức tán dương. Nếu tại Pháp, giới kinh tế xem ông François Fillon là thủ tướng bảo thủ của Anh, Magaret Thatcher ( nhiệm kỳ 1979-1990) thứ hai, thì tại Đức ông được coi là « Gerhard Schroder ». Vị thủ tướng đảng Dân Chủ Xã Hội vào thập niên 2000 là người thực hiện những cải cách vực dậy kinh tế mất lòng dân và làm thành phần lao động Đức lâm hoàn cảnh nghèo khó tăng vọt.

Với nhận định này, chuyên gia Barbara Kunz, thuộc Ủy ban nghiên cứu quan hệ Pháp-Đức (Cerfa) cho rằng tuy không ai nói ra nhưng người Đức thích ông Alain Juppé hơn. Một lãnh đạo của đảng Dân Chủ Thiên Chúa Giáo lý giải : thị trưởng Bordeaux là người chừng mực, do vậy rất hợp ý với thủ tướng Angela Merkel.

Thân Putin : "Nein"

Trong quan hệ đối ngoại, chính sách thân Nga của François Fillon có nguy cơ gây phiền phức với Đức. Vì sao ông bị chỉ trích quá thân thiết, dễ dãi với tổng thống Nga Vladimir Putin ?

François Fillon tuyên bố, nếu đắc cử tổng thống, ông sẽ thúc đẩy bỏ lệnh cấm vận nước Nga, được ban hành từ sau vụ Matxcơva lấy quần đảo Crimée của Ukraina. Vì nhu cầu diệt khủng bố Daech, ông ủng hộ Nga can thiệp quân sự hỗ trợ cho chế độ độc tài Bachar al Assad. Hai lập trường này đi ngược lại chính sách chung của Paris, Berlin và Liên Hiệp Châu Âu.

Thủ tướng Đức đang lo Hoa Kỳ đã có một nhân vật « muốn xích lại gần » Nga sắp vào Nhà Trắng, năm tới có thêm « một người bạn của Putin » ở điện Elysée thì làm cách nào duy trì đường lối cứng rắn đối với Matxcơva, nhân danh bảo vệ biên giới bất di bất dịch tại châu Âu. Vấn đề biên giới là nỗi ám ảnh của nước Đức do bài học máu xương, Hitler xâm lăng láng giềng, gây ra Thế Chiến Thứ Hai.

Theo nhận định của Norbert Rottgen, chủ tịch tiểu ban ngoại giao Quốc Hội Đức, thì chắc chắn có sự « khác biệt rất lớn » giữa ứng cử viên có cơ may làm tổng thống Pháp với thủ tướng Đức.

Sự khác biệt này rất quan trọng do không phải chỉ vì quyền lợi của Ukraina mà còn tác động đến số phận châu Âu : muốn đoàn kết thành một khối hay trở lại quá khứ với một phe bị ảnh hưởng Nga và một phe thuộc thế giới tự do ? Nếu không trừng phạt thì người Nga sẽ lầm tưởng rằng lý lẽ nằm trong tay kẻ mạnh. - RFI

|

|

4.

Thủ tướng Lào công du Trung Quốc

Thủ tướng Lào Thongloun Sisoulith đã đến Trung Quốc ngày 28/11/2016, bắt đầu một chuyến công du 4 ngày. Do việc Lào là một nước bị coi là thân Trung Quốc, đặc biệt trên hồ sơ Biển Đông nhạy cảm, giới quan sát đang chú ý xem phải chăng Vientiane cũng sẽ đi theo chiều hướng thắt chặt hơn nữa quan hệ với Bắc Kinh vừa được hai nước ASEAN khác là Philippines và Malaysia thể hiện gần đây.

Theo bộ Ngoại Giao Trung Quốc, được nhật báo Hồng Kông South China Morning Post trích dẫn, đây là lần đầu tiên mà ông Thongloun Sisoulith đi thăm Trung Quốc kể từ khi nhậm chức thủ tướng Lào tháng Tư vừa qua. Ngoài các cuộc tiếp xúc cấp cao tại Bắc Kinh, ông Thongloun cũng sẽ đến thăm tỉnh Hồ Nam.

Về chuyến công du Trung Quốc của thủ tướng Lào, giới quan sát đang theo dõi xem là ông Thongloun có nói gì thêm hay không về vấn đề Biển Đông hiện đang đối lập Trung Quốc với 4 thành viên ASEAN, đặc biệt là Việt Nam, một nước từ lâu nay thường được cho là rất có ảnh hưởng trên Lào.

Vào tháng 9 vừa qua, nhân hội nghị thượng đỉnh của khối ASEAN tại Vientiane, Lào cùng với Cam Bốt, bị cho là đã chiều theo ý của Trung Quốc để bác bỏ việc nhắc đến phán quyết về Biển Đông của Tòa Trọng Tài Thường Trực La Haye trong bản tuyên bố chung của ASEAN.

Đối với giới phân tích, trong thời gian qua, Bắc Kinh đã vung tiền đầu tư ồ ạt vào Lào để lôi kéo quốc gia Đông Nam Á này vào trong quỹ đạo của mình. Theo thống kê của Trung Quốc, Bắc Kinh đã trở thành một những nhà đầu tư lớn nhất tại Lào, với tổng cộng 764 dự án trong các lĩnh vực khai thác mỏ, nông nghiệp, điện năng và du lịch.

Điểm đáng lưu ý là trong các dự án này, có đến 522 dự án là 100% vốn Trung Quốc, cho thấy mức độ lệ thuộc của Vientiane vào Bắc Kinh.

Tuy vậy, theo nhận định của giới phân tích, Lào vẫn cố gắng cân bằng quan hệ giữa các cường quốc, tránh quá lệ thuộc vào Trung Quốc, đặc biệt là với thủ tướng Thongloun, một người có chủ trương không giống với phó thủ tướng Somsavat Lengsavad, nổi tiếng là thân Bắc Kinh.

Trong bối cảnh hai thành viên ASEAN khác là Philippines và Malaysia vừa có biểu hiện xích lại gần Trung Quốc một cách rõ rệt, mọi người đang chờ xem Lào thể hiện ra sao nhân chuyến công du Bắc Kinh của thủ tướng Thongloun Sisoulith. - RFI

|

|

5.

Philippines vô hiệu hóa một quả bom đặt gần đại sứ quán Mỹ

Một quả bom tự chế đặt gần đại sứ quán Hoa Kỳ tại Manila đã kịp thời được vô hiệu hóa. Cảnh sát Philippines quy trách nhiệm « mưu toan khủng bố » này cho các nhóm chiến binh Hồi giáo cực đoan ở miền nam đảo quốc.

Trong thông cáo được AFP hôm nay 28/11/2016 trích dẫn, cảnh sát Philippines cho biết, thiết bị gây nổ được một người quét dọn tìm thấy trong thùng rác. Thiết bị bao gồm một điện thoại cầm tay, một kíp nổ, một bình điện 9 volt, một quả đạn cối 81mm và được một hành khách đi taxi đặt trong thùng rác. Sức công phá của thiết bị nổ này có thể giết chết hay làm bị thương nhiều người trong vòng bán kính 100m.

Cảnh sát trưởng, Ronald dela Rosa cho rằng kế hoạch khủng bố này có thể là do nhóm Hồi giáo cực đoan có tên gọi là Maute, thuộc phong trào Ansar Khilafa Philippines thực hiện hay từ một tổ chức khác ở miền nam và có tuyên thệ trung thành với Daech.

Cũng theo cảnh sát trưởng, « các chiến dịch trấn áp khủng bố của cảnh sát và quân đội ở miền nam đã gây cho họ nhiều thiệt hại ». Do đó, mưu toan khủng bố này có thể là « một hành động đánh lạc hướng » buộc cảnh sát và quân đội « nới lỏng vòng vây ». Ông Dela Rosa khẳng định rằng quả bom tự chế này cũng giống như thiết bị nổ trong vụ tấn công khủng bố đẫm máu tại Davao làm 15 người chết, dẫn đến việc tổng thống Rodrigo Duterte ban hành tình trạng khẩn cấp.

AFP nhắc lại, hôm thứ Năm 24/11/2016, quân đội Philippines tiến hành một chiến dịch quân sự đánh đuổi nhóm Hồi giáo cực đoan Maute ra khỏi một tòa thị chính và nhiều vị trí khác tại Butig, một vùng núi hẻo lánh với đa số dân chúng là người Hồi giáo nằm trên một đảo miền trung ở Mindanao.

Indonesia phá vỡ âm mưu khủng bố nhắm vào đại sứ quán Miến Điện

Cảnh sát Indonesia hôm qua 27/11/2016 thông báo bắt giữ ba người bị nghi ngờ có liên hệ đến tổ chức Nhà nước Hồi giáo Daech và có âm mưu tấn công khủng bố nhắm vào đại sứ quán Miến Điện tại Jakarta.

Theo phát ngôn viên cảnh sát, « những người này có ý định tấn công bằng bom nhắm vào Nghị viện, trụ sở cảnh sát, đại sứ quán Miến Điện và nhiều đài truyền hình khác ».

AFP nhận định sở dĩ có mưu toan tấn công nhắm vào đại sứ quán Miến Điện là do quân đội nước này đang tiến hành chiến dịch « thanh trừng sắc tộc » nhắm vào cộng đồng người Hồi giáo thiểu số Rohingya. Trong nhiều tuần gần đây, hàng ngàn người Rohingya buộc phải chạy sang Bangladesh lánh nạn. Nhiều nhân chứng tố cáo quân đội Miến Điện có hành động bạo lực : hãm hiếp tập thể, tra tấn, giết người và thảm sát nhắm vào cộng đồng người Rohingya. - RFI

|

|

6.

Ấn Độ: Khủng hoảng giấy bạc, người dân xuống đường

Hàng chục ngàn người Ấn Độ đã xuống đường biểu tình vào hôm nay, 28/11/2016, theo lời kêu gọi của phe đối lập để phản đối quyết định của chính quyền ngày 09/11 vừa qua, cho thu hồi cgiấy bạc mệnh giá lớn, 500 và 1000 rupi. Thủ tướng Modi đã ra sức bảo vệ biện pháp mà theo ông sẽ giúp chống tham nhũng và rửa tiền. Đối lập Ấn Độ ngược lại đã chỉ trích một biện pháp vô trách nhiệm, không hiệu quả, làm tê liệt kinh tế và gây khó khăn cho dân chúng.

Thông tín viên RFI, Antoine Guinard tường thuật từ New Delhi :

« Một ngày phẫn nộ » : Đây là cụm từ mà đảng Quốc Đại, đảng đối lập chính ở Ấn Độ đã dùng để gọi các cuộc biểu tình tổ chức vào hôm nay khắp nơi trên đất Ấn. Nhiều cuộc tuần hành được dự kiến ở khu vực trung tâm thủ đô New Delhi, không xa trụ sở Quốc Hội.

Đảng BJP cầm quyền, ngược lại, trong mấy qua cũng đã tổ chức các buổi tập hợp để quảng bá lợi ích của biện pháp thu hồi tiền tệ, để chống lại phe đối lập có vẻ rất đoàn kết trong việc đối đầu với chính quyền.

Trong cuộc họp báo hôm qua (27/11), cựu bộ trưởng Môi Trường thuộc đảng Quốc Đại Jairam Ramesh đã cho rằng việc thu hồi không thông báo trước các tờ giấy 500 và 1000 rupi, là một mánh khóe chính trị, và chống tham nhũng chỉ là một cái cớ.

Chính phủ Ấn Độ tuần qua đã thông báo một loạt biện pháp hầu giảm khó khăn cho hàng triệu người dân bị thiếu hụt tiền mặt, nhưng lại tỏ ra rất lúng túng trong việc đối phó với tình hình. 

Cuộc biểu tình hôm nay sẽ cho phép đánh giá phần nào cảm nhận của dân chúng, cho đến giờ vẫn không nghi kỵ đảng cầm quyền BJP. - RFI

|

|

Tin Hoa Kỳ

7.

Cái chết của Fidel Castro nêu bật sự khác biệt hoàn toàn giữa Obama và Trump về Cuba

Tổng thống Mỹ Barack Obama tự hào ca ngợi sự khởi đầu của mối quan hệ mới giữa Mỹ và Cuba sau 50 năm thù địch và phản ứng một cách ngoại giao đối với sự qua đời của cố Chủ tịch Fidel Castro với việc chia buồn tới gia đình của ông. Trong khi đó Tổng thống đắc cử Donald Trump đã chỉ trích các chính sách về Cuba của ông Obama và đã đưa ra một tuyên bố cứng rắn và gọi ông Fidel Castro là một nhà độc tài tàn ác. Những sự khác biệt trong giọng điệu có thể đã cho thấy một sự chuyển đổi lớn trong mối quan hệ giữa Washington và Havana.

Tổng thống Obama xem việc mở lại quan hệ của Mỹ với Cuba sau hơn 50 năm bất hòa cay đắng là một trong những thành tựu về chính sách ngoại giao đáng chú ý của ông. Ông đã tới thăm quốc đảo vùng Caribe này vào tháng 3 và trở thành tổng thống đương nhiệm đầu tiên của Mỹ đi thăm nước Cộng sản Cuba kể từ năm 1928.

Tổng thống Obama: "Tôi tới đây để vùi chôn đi những tàn tích cuối cùng của cuộc chiến tranh lạnh giữa các quốc gia châu Mỹ."

Hai nước đã mở lại các đại sứ quán sau hơn 50 năm. Các tàu du lịch của Mỹ giờ đang cập bến Cuba và đã có các chuyến bay thường xuyên của các hãng hàng không Mỹ tới quốc đảo này. Nhưng cái chết của cựu chủ tịch 90 tuổi Fidel Castro và sự thắng cử của ông Donald Trump của đảng Cộng hòa đang dấy lên những câu hỏi về việc điều gì sẽ xảy ra đối với sự nồng ấm hơn trong mối quan hệ Mỹ-Cuba. Một cố vấn cấp cao của ông Trump, bà Kellyanne Conway, nói với chương trình This Week đài truyền hình ABC News hôm Chủ nhật rằng ông Trump sẵn sàng xem xét các khả năng có thể để thiết lập lại mối quan hệ của Mỹ với Cuba nhưng ông Trump sẽ yêu cầu một số nhượng bộ.

Bà Conway cho biết: "Nhưng chúng tôi giữ vững quan điểm về việc mở lại quan hệ ngoại giao, như Tổng thống Obama đã làm, với Cuba và Fidel Castro trong vài năm gần đây, mà không đổi lại được cái gì, từ vấn đề tù nhân chính trị, cho tới việc đảm bảo rằng người dân trên quốc đảo này phải được tự do về chính trị và kinh tế. Chính tôi đã gặp những người đó, các nạn nhân chịu sự đàn áp, tra tấn và giam cầm của ông Fidel Castro."

Sự chuyển dịch trong chính sách của ông Obama đối với Havana cũng đã bị một số nhà lập pháp từ cả 2 đảng chính chỉ trích, bao gồm cả Thượng nghị sỹ Ted Cruz, người có cha là người gốc Cuba.

Thượng nghị sỹ Cruz nói: "Tôi rất hy vọng rằng chúng ta không nhìn thấy bất kỳ một quan chức chính phủ Mỹ nào tới dự lễ tang của Fidel Castro. Tôi hy vọng chúng ta không thấy ông Barack Obama và ông Joe Biden và bà Hillary Clinton và những người của đảng Dân chủ xếp hàng tiễn đưa một bạo chúa ác độc và một kẻ tàn sát."

Nhà Trắng chưa loan báo ai sẽ đi dự lễ tang của cố Chủ tịch Cuba Fidel Castro vào ngày 4/12. Mặc dù chính sách ngoại giao tương lai của Mỹ đối với Havana vẫn chưa chắc chắn, ông Trump dường như sẽ đồng tình với tuyên bố của Tổng thống Obama rằng người dân Cuba phải biết rằng họ có một người bạn và một đối tác ở Hoa Kỳ. - VOA

|

|

8.

Trump cáo buộc hàng triệu cử tri bất hợp pháp

Tổng thống đắc cử Donald Trump khẳng định ông thắng lượng phiếu phổ thông hôm 8/11 "nếu quý vị trừ đi hàng triệu cử tri bỏ phiếu bất hợp pháp".

Tỷ phú, người thắng phiếu đại cử tri, không đưa ra bằng chứng cho cáo buộc của ông.

Động thái này diễn ra sau khi chiến dịch của bà Hillary Clinton tuyên bố sẽ trợ giúp kiểm lại phiếu ở bang Wisconsin do ứng viên đảng Xanh khởi xướng.

Bà Clinton giành khoảng hai triệu phiếu phổ thông hơn ông Trump.

Tuy nhiên, ông Trump đã vượt qua 270 phiếu đại cử tri cần thiết để giành chiến thắng. 

Ông viết trên Twitter: "Ngoài việc thắng phiếu đại cử tri, tôi còn thắng phiếu phổ thông nếu quý vị trừ đi hàng triệu cử tri bất hợp pháp."

"Sẽ dễ cho tôi hơn để giành phiếu phổ thông hơn phiếu đại cử tri vì thực tế tôi chỉ vận động tại 3, 4 bang thay vì 15 bang mà tôi đã ghé thăm."

"Lẽ ra tôi đã giành chiến thắng thậm chí dễ dàng và thuyết phục hơn!"

Ông Trump cũng cáo buộc có "gian lận bầu cử nghiêm trọng" ở Virginia, New Hampshire và California - các bang mà bà Clinton giành chiến thắng và tố cáo truyền thông Mỹ không tường thuật về vấn đề đó.

Trước đó, hôm 27/11, ông nhắc nhở đối thủ Dân chủ rằng bà đã thừa nhận thất bại, và công bố những lời bà nói trong cuộc tranh luận tổng thống rằng phải chấp nhận kết quả bầu cử.

'Bất thường'

Thời điểm đó, bà Clinton đã phản ứng lại việc ông Trump từ chối tôn trọng kết quả.

Ông Trump thắng sít sao bà Clinton tại bang Wisconsin, nơi ứng viên Đảng Xanh Jill Stein yêu cầu kiểm phiếu lại.

Bà Stein cũng muốn tái kiểm phiếu ở Michigan và Pennsylvania, với lý do "có bất thường về số liệu".

Ứng viên Đảng Xanh được cho là muốn chắc chắn rằng các hacker không can dự vào việc tạo thuận lợi cho ông Trump.

Đã có quan ngại về khả năng Nga can thiệp vào kết quả cuộc bỏ phiếu.

Chính phủ Mỹ loan báo người Nga đứng sau các vụ tấn công máy tính Ủy ban Quốc gia Dân chủ, cáo buộc mà Moscow bác bỏ.

Các nhà phân tích nói là rất khó để việc kiểm phiếu lại ở Wisconsin, Michigan và Pennsylvania có thể đảo ngược kết quả cuộc bầu cử Mỹ.

Chiến dịch của bà Clinton cho biết họ sẽ tham gia kiểm phiếu lại tại Wisconsin.

Marc Elias, cố vấn pháp lý chiến dịch của bà Clinton, cho biết không có bằng chứng kết luận cuộc bầu cử đã bị phá hoại, nhưng "chúng tôi có nghĩa vụ với hơn 64 triệu người Mỹ bỏ phiếu cho Hillary Clinton để đảm bảo rằng việc kiểm phiếu hoàn toàn chính xác". - BBC

|

|

9.

Truy tìm kẻ cướp quán cafe của người Việt ở Cali

Cảnh sát thành phố Santa Ana ở California, Mỹ, mới công bố một đoạn video an ninh ghi lại cảnh xảy ra một vụ cướp vũ trang tại một quán cafe của người Việt với hy vọng tóm được các nghi phạm tham gia.

Theo cảnh sát, một người đàn ông gốc Mỹ Latin tới quán cafe M&Toi rồi ngồi xuống quầy bar và dường như nhắn tin cho ai đó.

Vài phút sau, hai người đàn ông khác đeo khăn che mặt được trang bị súng và dao bước vào.

Những tên cướp sau đó yêu cầu một nữ nhân viên mở tủ thu ngân và nghi can ngồi ở quán bar sau đó tiến lại để lấy tiền trong khi hai tên khác bảo vệ.

Cả ba sau đó mang tiền bỏ chạy. Một tên bỏ khăn bịt mặt ra và bị máy quay an ninh ghi lại.

Theo kênh ABC, chính quyền cho biết đây là quán cafe thứ ba của người Việt bị cướp theo hình thức tương tự.

Cảnh sát đang điều tra xem các vụ cướp vũ trang này có liên quan với nhau không. - VOA

|

|

Tin Việt Nam

10.

Việt Nam và Bắc Hàn để tang ông Fidel Castro

Hai quốc gia cộng sản anh em với Cuba tuyên bố sẽ tổ chức quốc tang cho cố lãnh tụ Fidel Castro. 

Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết rằng trong ngày quốc tang 4/12, “các cơ quan, công sở trên phạm vi cả nước và các cơ quan đại diện của Việt Nam ở nước ngoài treo cờ rủ” và “không tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí công cộng”.

Trước đó, Bắc Hàn thông báo quốc tang kéo dài ba ngày dành cho ông Castro, vốn được Bình Nhưỡng coi là “người chung chí hướng chống Mỹ”. 

Quốc gia nằm ở bán đảo Triều Tiên đã yêu cầu treo cờ rủ bên ngoài tất cả các tòa nhà thuộc chính quyền, hãng tin AP dẫn lời báo chí Bắc Hàn đưa tin hôm 28/11. 

Theo một cơ quan của Nhật Bản chuyên theo dõi truyền thông Bắc Hàn, ông Castro là chính trị gia nước ngoài đầu tiên trong hơn 10 năm qua được Bình Nhưỡng để tang, sau cố Chủ tịch Palestine Yasser Arafat năm 2004. 

Ngoài việc treo cờ rủ, không rõ thời gian quốc tang kết thúc vào ngày 30/11 sẽ còn bao gồm những hoạt động gì. 

Các tin tức từ Bình Nhưỡng cho biết rằng lãnh tụ Kimg Jong Un gửi vòng hoa viếng ông Castro tới Đại sứ quán Cuba, và một đoàn quan chức cấp cao của Bắc Hàn cũng đã lên đường tới Havana. 

Bắc Hàn là một trong những quốc gia cộng sản còn lại trên thế giới. Lãnh đạo hai nước “anh em” khác là Việt Nam và Trung Quốc cũng mới tuyên bố đã "mất đi một người đồng chí", sau khi cựu lãnh tụ cộng sản Cuba qua đời hôm 25/11, thọ 90 tuổi. 

“Tứ trụ” của Việt Nam gồm tổng bí thư, chủ tịch nước, thủ tướng và chủ tịch quốc hội hôm 26/11 đã gửi điện chia buồn, trong đó tuyên bố đã “mất đi một người đồng chí, anh em chiến đấu vô cùng thân thiết và quý mến”.

Các nhà lãnh đạo của Việt Nam còn viết rằng ông Fidel Castro "luôn sát cánh cùng Việt Nam trong những năm tháng gian khổ của cuộc đấu tranh giành độc lập, thống nhất Tổ quốc, cũng như trong ngày vui thắng lợi và công cuộc 'xây dựng đất nước Việt Nam đàng hoàng hơn, to đẹp hơn'".

Theo thông cáo của Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân dẫn đầu đoàn đại biểu của Việt Nam tới Cuba dự tang lễ ông Castro từ ngày 28 – 30/11.

Về phía Trung Quốc, theo AFP, Chủ tịch Tập Cận Bình nói trên truyền hình nhà nước rằng “người dân Trung Quốc đã mất đi một người đồng chí tốt và chân chính”, và tuyên bố rằng “đồng chí Castro sẽ sống mãi”. - VOA

|

|

11.

Việt Nam và Ấn Độ bàn chuyện tên lửa BrahMos?

Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Ngô Xuân Lịch sẽ tới quốc gia đông dân thứ hai thế giới nhằm thúc đẩy quan hệ quân sự, trong khi có nhận định rằng đôi bên có thể sẽ thảo luận về loại tên lửa hành trình từng khiến Trung Quốc quan ngại. 

Trong chuyến thăm diễn ra từ ngày 3 tới 4 tháng 12, Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam nhiều khả năng sẽ bày tỏ mong muốn củng cố quan hệ quốc phòng song phương, nhất là về hải quân, New Indian Express nhận định. 

Theo tờ này, Việt Nam là một đối tác quan trọng của Ấn Độ trong chính sách có tên gọi “Hành động hướng Đông” của quốc gia Nam Á này. 

Ngoài việc hội đàm với người đồng nhiệm nước chủ nhà, theo PTI, ông Lịch còn gặp thủ tướng và cố vấn an ninh quốc gia.

Hãng tin lớn nhất Ấn Độ nhận định rằng một trong các vấn đề có thể được đưa ra thảo luận đó là việc Việt Nam muốn mua tên lửa BrahMos. 

Bắc Kinh từng lên tiếng bày tỏ lo ngại sau khi tin cho biết New Delhi tính triển khai loại tên lửa mà nước này sản xuất cùng Nga lên trên khu vực tranh chấp biên giới với Trung Quốc.

Việt Nam chưa thông báo về chuyến đi của ông Lịch cũng như chưa xác nhận hay bác bỏ thông tin về ý định mua BrahMos từ Ấn Độ. 

​‘Đối tác chiến lược toàn diện’

Trong khi đó, New Indian Express dẫn lời Bộ Ngoại giao nước này nói rằng Ấn Độ “muốn lắng nghe ý kiến” từ phía Việt Nam “vì họ là đối tác chiến lược của chúng ta”. 

Truyền thông nước này đưa tin rằng theo thỏa thuận giữa hai nước, Ấn Độ đang giúp huấn luyện nhiều thủy thủ Việt Nam cách thức vận hành 6 tàu ngầm lớp kilo Việt Nam mua của Nga. 

Ngoài ra, Hà Nội cũng từng bày tỏ mong muốn quốc gia đông dân thứ hai trên thế giới giúp đào tạo các phi công lái máy bay chiến đấu Sukhoi cũng do Nga sản xuất. 

Thủ tướng Ấn Độ tới thăm Việt Nam hồi đầu tháng Chín, và tại Hà Nội, ông Modi đã thông báo cấp cho Việt Nam khoản tín dụng mới trị giá nửa tỉ đôla để “tăng cường hợp tác quốc phòng”.

Quan chức hai nước "nhất trí nâng cấp quan hệ đối tác chiến lược hiện nay lên thành đối tác chiến lược toàn diện".

Giáo sư Doe Muni từ Viện Nghiên cứu và Phân tích Quốc phòng ở New Delhi từng nói với VOA Việt Ngữ rằng chuyến công du “cho thấy Ấn Độ thực sự muốn chứng tỏ quan hệ bạn hữu, đồng chí và đoàn kết với Việt Nam, nhất là khi Việt Nam đang đối mặt với áp lực lớn từ Trung Quốc”.

Ông Muni nói thêm rằng bất kỳ nước nào chịu áp lực cũng phải “tìm kiếm và vận động hậu thuẫn từ nhiều nguồn nhất có thể”. - VOA

|

|

12.

Việt Nam duy trì mức phạt 2 tỉ đồng trong lĩnh vực môi trường

Chính phủ Việt Nam tiếp tục duy trì mức phạt tối đa 2 tỉ đồng đối với các hành vi gây hại cho môi trường. 

Nghị định 155/2016 được ban hành hôm 18/11 quy định rằng cá nhân gây ô nhiễm môi trường có thể bị phạt tối đa là 1 tỉ đồng, mức phạt tối đa đối với tổ chức vi phạm là 2 tỉ đồng (khoảng 90.000 đôla Mỹ). 

Với tên đầy đủ là Quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, Nghị định sẽ có hiệu lực từ đầu năm 2017 và thay thế một nghị định ban hành hồi năm 2013. 

Mức phạt cao nhất được áp dụng cho hành vi đổ chất thải nguy hại, chất thải có chứa chất phóng xạ xuống vùng biển. Người vi phạm bị phạt tiền từ 500 triệu đến 1 tỉ đồng. 

Các mức phạt cao khác là từ 300.000 đến 1 tỉ đồng đối với cá nhân vi phạm các quy định về xả nước thải độc hại vào môi trường; bị phạt từ 10 triệu đến 1 tỉ đồng khi cá nhân vi phạm các quy định về thải bụi, khí thải gây nguy hại vào môi trường. Với cùng hành vi, tổ chức vi phạm sẽ chịu mức phạt gấp đôi so với cá nhân.

Sau khi báo chí Việt Nam đưa tin về nghị định mới, một số người đã bày tỏ lo ngại trong mục ý kiến độc giả rằng mức phạt như vậy có thể là thấp, không tương xứng với mức độ thiệt hại xảy ra.

Giáo sư Đặng Hùng Võ, cựu Thứ trưởng Tài nguyên và Môi trường, nói với VOA rằng bên cạnh mức phạt tiền, nghị định còn có các quy định về khắc phục hậu quả hoặc khôi phục môi trường về tình trạng ban đầu. Ông cho rằng những điều đó mới thật sự quan trọng:

“Ở Việt Nam vẫn quen xây dựng mức phạt vi phạm hành chính ở dưới dạng là mức phạt tiền, thì không phải là quan trọng. Mà cái yêu cầu phải lập lại tình trạng trước khi xảy ra hành vi vi phạm thì điều đó là quan trọng hơn, thì đây là cách tiếp cận của Việt Nam. Luôn luôn vẫn có những hình phạt người ta gọi là hình phạt bổ sung, nhưng sự thật đấy là hình phạt chính, tức là phải khôi phục lại tình trạng trước khi xảy ra cái hành vi bị xử phạt”.

Giáo sư Võ cũng lưu ý rằng nghị định này đặt ra các mức phạt hành chính đối với các vi phạm chưa đến mức có “trách nhiệm hình sự”. Trong trường hợp sự vi phạm có tính hệ thống, gây hại nghiêm trọng trên quy mô lớn, ông nói hành vi như vậy sẽ bị xử lý theo luật hình sự với các hình phạt cao hơn nhiều.

Bày tỏ ý kiến trên Internet, nhiều người Việt Nam lo ngại rằng tuy các quy định pháp luật yêu cầu những người gây hại cho môi trường phải khắc phục hậu quả bên cạnh việc nộp phạt, song do việc thực thi lỏng lẻo nên những người vi phạm chỉ nộp phạt xong là thoát trách nhiệm. Ông Võ, cựu quan chức môi trường Việt Nam đồng ý với sự lo lắng này:

“Trên thực tế, sự thực mà nói là cái chi phí cho việc khôi phục môi trường là cái chi phí nặng hơn, và đồng thời nó mới thể hiện đó là bản chất của vấn đề. Thế nhưng mà trên thực tế thì ngay những nhà lãnh đạo cao cấp của Việt Nam cũng nói là cái khoảng cách giữa thực thi pháp luật và quy định pháp luật của Việt Nam là quá xa. Nó cũng thể hiện cái yếu kém của chính quyền địa phương. Nó cũng thể hiện là ở Việt Nam thì cái mối quan hệ rất là quan trọng trong việc thực thi pháp luật. Chính vì vậy những lo lắng tôi hoàn toàn thông cảm, tôi hoàn toàn đồng ý. Nếu chúng ta tích cực áp dụng thể chế quản trị, tức là sự tham gia giám sát của người dân, lúc đó hy vọng rằng khả năng thực thi pháp luật sẽ tốt hơn rất nhiều”.

Hồi tháng 4 năm nay, một nhà máy đặt tại Hà Tĩnh thuộc tập đoàn Formosa của Đài Loan đã xả chất thải trái phép gây ra thảm họa môi trường biển. Không có thông tin trên báo chí về việc nhà chức trách Việt Nam xử phạt hành chính hay hình sự như thế nào đối với nhà máy.

Hãng Formosa hồi cuối tháng 6 đã nhận trách nhiệm về thảm họa và chấp nhận bồi thường 500 triệu đôla cho chính phủ Việt Nam để khắc phục hậu quả. - VOA

|

|

13.

4 người bị tuyên án tù vì chặn xe khiếu kiện

Tòa án Nhân dân thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh vào cuối tuần qua tiến hành xử sơ thẩm và tuyên án 24 tháng tù giam đối với bốn phụ nữ vì tội “gây rối trật tự công cộng” tại xã Kỳ Nam vào tháng 12 năm ngoái.

Mạng báo Hà Tĩnh loan tin này hôm nay; theo đó bốn bị cáo bao gồm: Hoàng Thị Thái, Mai Thị Trinh, Mai Thị Tiệm và Lê Thị Thủy. Cáo trạng của phía Kiểm Sát nói rằng bốn người đã cùng nhiều người dân địa phương tụ tập trên quốc lộ 1A, tại khu vực đèo Con, thuộc xã Kỳ Nam, gây ách tắc giao thông suốt 20 giờ đồng hồ vào ngày 11 tháng 12 năm 2015.

Vụ việc người dân ngồi thành hàng ngang trên quốc lộ 1A hồi tháng 12 năm ngoái , trong đó có 4 bị cáo tham gia, vì phản kháng chính quyền đã bắt giữ 2 người dân địa phương trước đó, cũng như yêu cầu phải thả người.

Một người dân địa phương xác nhận tin về việc xử án không chỉ 4 phụ nữ mà một ngày trước đó còn xử mấy người nam do phản đối việc lực lượng chức năng bắt dân trái phép:

“Đàn ông xử trước, đàn bà xử sau một ngày. Dân chặn xe trên đỉnh đèo và họ (chính quyền) nói chặn xe trái phép nên bị bắt ra xử. Nói chung có thế nào dân mới chặn, người ta cũng ‘vì dân, vì nước’mà bắt như thế là oan lắm.”

Linh mục Trần Đình Lai quản xứ Đông Yên nơi có những người dân bị bắt đưa ra xử vào tuần rồi kể lại nguyên nhân xảy ra vụ việc:

“Câu chuyện dài lắm và tôi cũng chỉ nghe người ta kể lại thôi vì tôi mới về sau này. Đó là trước đây một người bị bắt cóc (đó là đứa con ông Khởi), sau đó anh người bị bắt cóc chống đối. Gia đình cũng yêu cầu xóm làng cùng giữ xe của những người đến bắt lại yêu cầu thả người bị bắt về. Cơ quan chức năng tiếp tục bắt những người liên quan vụ giữ xe; thế là dân lên chặn đèo yêu cầu thả những người bị bắt; tuy nhiên không được thả. Dân giải tán và (cơ quan chức năng) mời dân ra làm việc và nay có hồ sơ tòa án nên gọi ra xử.”

Nhận định về bản án, linh mục Trần Đình Lai phát biểu:

“Trong vụ tham gia đó nếu thực sự phải bắt ra xử thì nhiều người, chứ tại sao chỉ xử 4 người? Họ (cơ quan chức năng) cho mình toàn quyền bắt ai, xử ai chứ họ không căn cứ vào pháp luật gì cả.

Chuyện đó đầy dẫy ở Việt Nam, bây giờ giáo dân, dân oan nhiều hơn dân không oan. Trong một xã hội độc tài, bất công, tham nhũng thì làm gì có cán cân công lý, công bằng, sự thật!”

Giáo xứ Đông Yên, giáo phận Vinh ở tại Vũng Áng, Hà Tĩnh. Nơi này bị buộc phải di dời để đất làm khu công nghiệp.

Vào tháng tư vừa qua thảm họa môi trường do nhà máy thép Formosa trong khu công nghiệp Vũng Áng gây hại cho dân chúng địa phương và đến nay cuộc sống của họ vẫn rất khó khăn vì mất sinh kế là nghề đi biển đánh bắt hải sản. - RFA

|

|

14.

Vinastas xin lỗi sau vụ thông tin mập mờ về nước mắm

Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) hôm 24/11 đã gửi văn bản chính thức xin lỗi các bên liên quan về thông tin sai lệch liên quan tới chất lượng nước mắm.

Văn bản của Vinastas do Chủ tịch Đoàn Phương ký được gửi đến người tiêu dùng, doanh nghiệp sản xuất và các nhà kinh doanh nước mắm.

Trong văn bản, ông Phương nói hồi giữa tháng 10 Vinastas đã công bố kết quả khảo sát nước mắm trên toàn quốc, nhưng nhóm thực hiện đã “thông tin về kết quả khảo sát chưa được thận trọng, rõ ràng”.

Ông Phương nhắc lại rằng “kết quả khảo sát của Vinastas đã đồng nhất khái niệm arsen với thạch tín không đúng theo Từ điển Bách khoa Việt Nam”, điều này đã dẫn đến “việc đưa ra các thông tin ban đầu gây hoang mang cho người tiêu dùng và lo lắng cho các nhà sản xuất, kinh doanh nước mắm”.

Trong vụ việc này, Vinastas nói họ đã khảo sát chất lượng 150 mẫu nước mắm đóng chai và thấy 2/3 các mẫu “không đạt chuẩn của Bộ Y tế”. Nhà chức trách đã sớm chỉ ra rằng những thông tin do Vinastas công bố được nhiều báo đăng lại là “mập mờ” khi đề cập đến hai loại arsen hữu cơ và arsen vô cơ. Loại arsen có trong nước mắm truyền thống là arsen hữu cơ, không độc hại.

Nhiều người nghi ngờ Vinastas định hướng dư luận để họ tẩy chay nước mắm truyền thống, chuyển sang dùng nước mắm do một số công ty pha chế một cách công nghiệp.

Thông qua văn bản ngày 24/11, "Vinastas xin gửi tới người tiêu dùng, các nhà sản xuất, kinh doanh nước mắm và các cơ quan quản lý lời xin lỗi về sự cố đã xảy ra".

Mặc dù vậy, nhà hoat động Hoàng Dũng ở thành phố Hồ Chí Minh nói với VOA anh không chấp nhận lời xin lỗi này:

“Tôi không hài lòng về cái bức thư xin lỗi đấy. Bởi vì tôi không nhìn thấy cái sự thừa nhận sai sót của Hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng. Ngôn ngữ người ta dùng người ta vẫn giảm nhẹ đi rất nhiều những cái lỗi của người ta. Bởi vì tôi cho rằng người ta cố tình đưa ra kết quả khảo sát đấy để định hướng người tiêu dùng, bạn đọc sang một cái mục đích khác của người ta. Bây giờ, khi người ta xin lỗi, người ta không thừa nhận chuyện đấy và tôi không hài lòng về cái công văn đấy”.

Hồi đầu tháng 11, sau khi tiến hành kiểm tra hoạt động của Vinastas trong việc khảo sát chất lượng nước mắm, Bộ Công thương công bố rằng bộ thấy việc khảo sát của “Vinastas không đảm bảo tính độc lập, tin cậy và minh bạch do được thực hiện dưới sự tài trợ từ tổ chức bên ngoài”. 

Liên quan đến vụ việc, hôm 21/11, Bộ Thông tin và Truyền thông Việt Nam đã phạt 50 cơ quan báo chí vì “đăng thông tin sai sự thật” về nước mắm sản xuất theo phương pháp truyền thống.

Báo Thanh Niên, một trong số vài báo in lớn nhất Việt Nam, bị phạt 200 triệu đồng (gần 9.000 đôla), là mức phạt tiền cao nhất đối với vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí. - VOA